Nhổ răng khôn đang viêm đau. Khi răng khôn đang viêm đau có nên nhổ hay không?
Bản quyền bài viết thuộc về Nha Khoa Thùy Anh Thái Nguyên.
Một trong những chủ đề cổ điển gây tranh cãi nhiều nhất trong nha khoa là có nên nhổ răng tức thì ngay cả khi chiếc răng đó đang viêm cấp hay không. Nhiều nha sỹ vẫn đang giữ niềm tin rằng khi nhổ một chiếc răng đang viêm cấp tính (gọi tắt là nhổ răng nóng) thì có thể gây lây lan ổ viêm sang các khoang vùng mặt và có thể gây viêm nhiễm toàn thân, thậm chí nhiễm trùng máu.
Có nên nhổ răng khôn khi đang viêm đau?
Nghiên cứu số 1 về nhổ răng khôn khi đang viêm đau.
Năm 1937, tác giả Frew dựa trên kinh nghiệm của bản thân ông đưa ra khuyến cáo những chiếc răng khôn đang có viêm quanh thân răng (pericoronitis) không nên nhổ luôn vì có nguy cơ viêm xương hàm cũng như ảnh hưởng đến toàn thân. Ông cho rằng môi trường viêm cấp tính có quá nhiều vi khuẩn khu trú phẫu thuật làm vi khuẩn lan rộng, dẫn đến viêm mô tế bào, viêm xương tủy hàm. Thay vì nhổ ngay, nha sĩ nên cho đơn kháng sinh, bơm rửa, nạo sạch vùng viêm, thậm chí nhổ răng đối diện. Khi tình trạng viêm lắng xuống, hết sưng đau thì mới nhổ răng.
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21982602
Quan niệm đó được giữ cho đến tận ngày nay. Tuy nhiên, y học thì không nên dựa trên quan điểm cá nhân của một tác giả nào đó. Khi đã có những nghiên cứu sâu rộng hơn, chặt chẽ hơn thì quan điểm điều trị cũng cần thay đổi theo. Y học thì cũng không nên suy luận, những hiểu biết thì luôn đổi mới hàng ngày, việc suy luận diễn tiến của can thiệp y khoa trên nền tảng của khoa học cơ bản rất dễ dẫn đến sai lầm. Do ngay cả hiểu biết của chúng ta về khoa học cơ bản, các quá trình hóa sinh cũng là chưa trọn vẹn.
Hướng dẫn y học hiện nay được khuyến cáo nên dựa trên cơ sở bằng chứng, trong đó các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm chứng (RCT) được đánh giá là mạnh nhất. Nói đơn giản là bất cứ một triết lý điều trị y khoa nào cũng phải có bằng chứng. Chứ không nên là phỏng đoán.
Trong bài viết này chúng tôi sẽ giúp các bạn trả lời 1 câu hỏi quan trọng “Có nên nhổ răng khi đang viêm đau hay không? Để hết viêm nhổ thì tốt hơn hay nhổ tức thì sẽ tốt hơn”. Trong bài hôm nay tôi sẽ trích dẫn nhiều nghiên cứu để làm tường minh vấn đề, trích dẫn nhiều nghiên cứu có thể khiến các bạn khó khăn trong việc theo dõi, nhưng nó là cần thiết.
Nghiên cứu số 2:
Sau quan điểm của Frew mà chúng tôi có nói ở đầu bài thì đến năm 1939, tác giả Gluck dựa trên kinh nghiệm theo dõi khoảng 600 bệnh nhân phát biểu rằng nhổ răng tức thì khi đang có viêm cấp thì có lợi nhiều hơn cho bệnh nhân.
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21982602
Gluck nhấn mạnh việc nhổ răng tức thì sẽ tránh cho bệnh nhân bị những cơn đau kéo dài hành hạ, bị mất ngủ và uống thuốc quá nhiều. Hơn nữa, nhổ răng lúc này chính là giải quyết nguồn gốc gây đau, giảm áp lực, tạo một đường dẫn lưu mủ thông qua huyệt ổ răng vừa nhổ từ đó tình trạng nhiễm trùng sẽ được giải quyết sớm. Tuy vậy Gluck cũng nhận thấy những bệnh nhân của ông có bị sưng nề sau nhổ nhiều hơn, bệnh nhân bị hạn chế há miệng tạm thời nhiều hơn sau nhổ, ông giải thích là do quá trình gây tê tại chỗ gây viêm vùng cơ cắn. Dẫu sao thì các triệu chứng đó cũng chỉ là tạm thời và điều quan trọng là các bệnh nhân của ông đều sớm giải quyết tình trạng nhiễm trùng cũng như tất cả các triệu chứng đi kèm sau khi cuộc nhổ răng tiến hành.
Martis và Karakakis năm 1975 thực hiện 1 nghiên cứu tiến cứu khi nhổ nóng 1376 răng khôn đang bị viêm, trong đó có đến 327 răng đã có tình trạng áp xe lan rộng các khoang vùng mặt, không có bất cứ biến chứng nào ghi nhận thấy ở nghiên cứu này, chỉ có 1 bệnh nhân có viêm xương sau nhổ, và được giải quyết triệt để bằng kháng sinh penicillin. Kết luận đưa ra là những răng viêm nhiễm cần nhổ càng sớm càng tốt. Việc nhổ răng là an toàn.
Nhổ răng khôn đang viêm đau - Nha Khoa Thùy Anh.
Nghiên cứu số 3:
Nghiên cứu thực hiện năm 2017 của Fasalulla cùng cộng sự trên 50 bệnh nhân, độ tuổi từ 14 – 70. Có 26 người nam và 24 người nữ.
50 bệnh nhân này đều có tình trạng viêm đau răng hàm cấp tính. Được chia ra làm 2 nhóm mỗi nhóm 25 người. Và cùng 1 bác sỹ sẽ tiến hành nhổ để đảm bảo trình độ chuyên môn là như nhau.
Những bệnh nhân nghiên cứu thì thỏa mãn yêu cầu
· Có chỉ định nhổ răng hàm dưới
· Bệnh nhân có thể há được miệng đủ rộng cho việc đưa dụng cụ vào
· Bệnh nhân không có những bệnh toàn thân khác
· Bệnh nhân sẵn sàng về mặt thể trạng cho việc sử dụng thuốc tê
· Không ở trong thai kỳ.
Những tiêu chí đánh giá sẽ là:
· Đau, đo theo thang điểm VAS.
· Biên độ há miệng sau nhổ.
· Thời gian nhổ răng.
· Thời gian sử dụng các thuốc kháng sinh, chống dị ứng.
· Chi phí điều trị.
· Số lượng cuộc hẹn khi thực hiện điều trị.
Ở nhóm 25 người thứ 1: Tiến hành nhổ răng ngay, và kê đơn thuốc hậu phẫu.
Nhóm 25 người thú 2: Kê đơn kháng sinh, sau đó cho uống thuốc rồi mới nhổ và tiếp tục cho uống đơn thuốc hậu phẫu.
Thuốc sử dụng ở 2 nhóm giống nhau gồm: kháng sinh amoxicillin 500mg, ibuprofen 400mg, paracetamol 500mg.
Các chỉ số sẽ đánh giá sau 5 ngày nhổ răng.
Kết quả:
Về thang điểm đau VAS:
Sau 5 ngày nhổ răng, nhóm 2 không có bệnh nhân nào bị đau ghi nhận được, trong đó ở nhóm 1 phần lớn bệnh nhân không còn đau nhưng có 8 người khó chịu nhẹ, và 2 người cảm thấy đau nhiều (VAS 2-3), sau đó thì cũng hết và không để lại di chứng gì.
Kết luận: sau nhổ răng, nếu nhổ đang viêm thì sẽ đau hơn. Kết quả này trùng với kết quả nghiên cứu của nhóm Martis, Karabouta, and Lazaridis (1978). Khi ghi nhận có đau nhẹ sau hậu phẫu ở nhóm nhổ răng khi đang có viêm cấp tính. Các bạn cũng lưu ý, đau ở đây là đau khi về nhà, hết thuốc tê, còn khi ở trên ghế nha thì các bạn sẽ được gây tê và đương nhiên khi nhổ sẽ không có bất cứ cảm giác đau nào.
Há miệng hạn chế
Sau 5 ngày hậu phẫu thì ở nhóm 1, nhổ răng nóng độ há miệng trung bình là 44,3mm ở nhóm 2 uống thuốc hết viêm mới nhổ là 45,6. Sự khác nhau không có nhiều ý nghĩa. Độ há ngậm miệng cải thiện tốt ở cả 2 nhóm nghiên cứu .
Thời gian điều trị
Thời gian điều trị cho bệnh nhân nhóm 1, thực hiện nhổ răng ngay là 4 ngày. Thời gian điều trị cho nhóm 2, nhóm trì hoãn là 7 ngày. Có sự khác biệt rất lớn. Nhóm 1 cũng chỉ cần 2 cuộc hẹn với nha sĩ, trong khi nhóm 2 cần đến 3 lần hẹn.
Việc sử dụng thuốc và chi phí điều trị
Nhóm 2 phải uống nhiều thuốc hơn nhóm 1 và chi phí điều trị khi nhổ răng trì hoãn cũng là cao hơn.
Từ đó nhóm nghiên cứu đưa ra kết luận:
Việc nhổ răng sớm giảm thời gian điều trị, giảm thời gian uống thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm chi phí điều trị, giảm thời gian gặp nha sĩ từ đó tăng sự thoải mái cho bệnh nhân khi giản quyết các vấn đề viêm nhiễm răng cần chỉ định nhổ bỏ.
Nghiên cứu thứ 4:
Ngoài những trích dẫn nghiên cứu kể trên thì năm 2018 nhóm tác giả Bozkurt Kubilay Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện 1 nghiên cứu trên 82 bệnh nhân.
Link: http://www.scielo.br/pdf/bor/v32/1807-3107-bor-32-e124.pdf
Thấy rằng không có sự khác biệt về vấn đề viêm huyệt ổ răng sau nhổ ở nhóm nhổ răng nóng và nhóm nhổ răng khi chưa có viêm cấp. Các tác giả này cũng khuyến cáo. Việc nhổ răng nên tiến hành càng sớm càng tốt không nên trì hoãn bằng việc cho kháng sinh.
Như vậy các bạn có thể thấy, các bằng chứng trong y văn khuyến khích việc nhổ răng ngay lập tức khi có chỉ định kể cả là chiếc răng đó đang bị viêm. Nhổ răng khi đang có viêm nhiễm tại chỗ thì an toàn. Đương nhiên chúng ta cần đảm bảo 1 sức khỏe toàn thân tốt, dụng cụ của nha sĩ phải vô trùng cũng như trình độ nha sĩ phải đủ sức gánh vác cuộc nhổ răng. Nếu có điều cần lưu ý thì đó là, khi nhổ răng nóng về nhà hết thuốc tê các bạn có thể bị đau nhiều hơn là để tình trạng viêm lắng xuống rồi mới tiến hành. Việc nhổ răng khi đang viêm cấp là có lợi khi giảm được áp lực cũng như tạo sự dẫn lưu ổ viêm một cách tự nhiên thông qua huyệt ổ răng. Bệnh nhân cũng sẽ giảm được chi phí điều trị, không phải uống 2 đơn thuốc, giảm số buổi hẹn với nha sỹ.
Lựa chọn hoàn toàn nằm trong tay bạn. Nha sĩ thì sẽ đưa cho bạn những ưu nhược điểm của từng lựa chọn. Việc tìm kiếm một địa chỉ uy tín với bác sỹ dày dặn kinh nghiệm là yếu tố then chốt giúp cho trải nghiệm nhổ răng an toàn, dễ chịu.