Điều trị sún răng sớm cho trẻ – Nha Khoa Thùy Anh Thái Nguyên
Sún răng ở trẻ là hiện tượng xảy ra khá phổ biến ở đối tượng trẻ nhỏ từ 1 đến 3 tuổi với răng sữa. Tình trạng sún răng sớm ở trẻ để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng về cả chức năng và thẩm mỹ vì vậy việc quan tâm để phòng sún răng cho trẻ rất quan trọng mà bố mẹ cần quan tâm.
1. Sún răng là gì?
Cấu tạo của răng sữa hay răng vĩnh viễn đều có 3 phần, men răng bên ngoài, ngà răng ở giữa và tủy răng ở trong cùng. Với răng vĩnh viễn thì lớp men răng ở ngoài vô cùng cứng chắc để bảo vệ các thành phần bên trong. Tuy nhiên với răng sữa lớp men răng khá mỏng, độ canxi hóa thấp, nhạy cảm nên dễ bị tấn công và tổn thương.
Khi men răng bị tổn thương, thân răng dần bị mủn và thể tích thân răng giảm dần theo thời gian và ngày càng nặng nề. Tình trạng này gọi là hiện tượng sún răng ở trẻ, sún răng thì xảy ra với răng sữa thường ở trẻ từ 1 đến 3 tuổi rất phổ biến.
Sún răng thường không gây đau nhức nhiều cho trẻ nhưng phần răng bị tổn thương thường lan rộng ở nhiều răng, thậm chí hết toàn bộ răng sữa. Điều này ảnh hưởng đến thẩm mỹ của trẻ rất nhiều.
2. Tác hại của trẻ bị sún răng
Nhiều bậc cha mẹ thường chủ quan khi trẻ bị sún răng với suy nghĩ răng sữa sẽ thay mới bằng răng khác nên không quan trọng. Điều này là suy nghĩ vô cùng sai lầm vì sún răng sớm ở trẻ có thể để lại nhiều vấn đề nguy hại.
- Ở độ tuổi khoảng 5 – 6 tuổi chiếc răng sữa đầu tiên bắt đầu thay và rụng chiếc răng sữa cuối cùng vào năm 12 – 13 tuổi. Nếu bình thường, cứ mỗi chiếc răng sữa rụng đi sẽ có răng vĩnh viễn mọc lên thay thế tối đa trong vòng 6 – 12 tháng. Nếu trẻ bị sún răng sớm và mất răng sớm hơn so với các mốc thời gian nói trên thì sau khi mất răng trong một khoảng thời gian trẻ sẽ không có răng thay thế, ảnh hưởng lớn tới việc ăn uống, tiêu hóa và phát âm của trẻ.
- Điều đáng chú ý nữa là khi răng sữa bị sún, chúng sẽ mang trên mình những vi khuẩn có hại, ảnh hưởng lớn nhất đó chính là chiếc răng đó hơn nữa còn gây tác động xấu tới răng vĩnh viễn và lợi. Bên cạnh đó, khi răng sún bị mòn dần, tủy răng sẽ bị hở, ngà răng sữa lộ ra, em bé sẽ cảm thấy khó chịu, có thể còn đau nhức khi ăn uống, đôi khi bé sẽ dễ quấy khóc và biếng ăn mà mẹ không biết nguyên nhân, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển sau này của trẻ.
- Ảnh hướng lớn tiếp theo là khi răng của bé bị mòn do sún, đặc biệt là răng cửa, bên cạnh việc mất thẩm mỹ, nó còn khiến trẻ có nguy cơ bị nói ngọng. Thực tế cho thấy nhiều bé bị sún răng nặng sẽ khó phát âm chuẩn giống như người lớn bị mất răng, thường nói ngọng hơn các bé có hàm răng khỏe mạnh. Điều này khiến bé nói chuyện lí nhí và ngại giao tiếp với mọi người xung quanh.
- Những ảnh hưởng lên răng sữa do sún răng có thể bị loại bỏ sau khi trẻ thay răng vĩnh viễn. Tuy nhiên có một hậu quả nghiêm trọng khi trẻ sún và mất răng sớm đó là chức năng định hướng răng vĩnh viễn của răng sữa.
Răng sữa có chức năng định hướng cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng chỗ, khi răng sữa mất sớm răng vĩnh viễn có thể mọc sai lệch mất định hướng. Nguyên nhân là khi răng bị sún, hỏng sớm, lợi sẽ đóng kín nhanh hơn trước khi răng vĩnh viễn mọc tại vị trí này. Khi răng vĩnh viễn mọc lên sẽ gặp nhiều khó khăn, có thể mọc lệch làm mất thẩm mỹ và gây đau cho trẻ.
3. Nguyên nhân khiến trẻ bị sún răng
Có nhiều yếu tố gây sún răng sớm ở trẻ, có thể kể đến một số nguyên nhân sau:
+ Thói quen ăn quá nhiều đồ ngọt với thời gian kéo dài, thức ăn nhanh, sấy khô có hàm lượng đường cao và các loại đồ uống có ga, đồ uống có màu, uống sữa đêm nhưng không vệ sinh răng trước khi đi ngủ.
+ Thiểu sản men răng do sinh thiếu tháng, thiếu canxi, uống nhiều kháng sinh hoặc do ăn uống hằng ngày (uống sữa đêm có hàm lượng đường cao và có tính bám dính mạnh, dễ lên men, sinh axit phá hủy men răng).
+ Bé bị thiếu canxi, flour khiến răng bé dễ bị tổn thương bởi các tác nhân bên ngoài.
+ Mẹ sử dụng các thuốc kháng sinh như Tetracycline, Doxycycline khi đang mang thai, làm răng bé phát triển không toàn diện, chất lượng men răng kém, độ cứng thấp, răng dễ bị tổn thương.
+ Cha mẹ sóc răng miệng cho trẻ không đúng tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công và xâm nhập vào men răng, gây sún răng.
+ Trẻ mắc bệnh vàng da khi còn nhỏ cũng có thể ảnh hưởng tới men răng.
4. Phòng ngừa và chữa sún răng cho trẻ
- Vệ sinh răng miệng đúng cách
Ngay khi chiếc răng đầu tiên của bé nhú lên là thời điểm người mẹ cần chăm sóc đặc biệt cho răng trẻ.
Loại bỏ suy nghĩ răng sữa thì chưa cần vệ sinh, hay trẻ còn nhỏ thì chưa cần vệ sinh răng. Ban đầu, cha mẹ có thể vệ sinh răng sữa của bé bằng khăn gạc mềm vào mỗi sáng sớm và sau mỗi bữa ăn bằng nước muối. Sau khi bé ăn nên cho uống nước ngay để rửa trôi thức ăn, làm sạch răng và họng, phòng ngừa sún răng và viêm họng cho bé.
Hàm răng đã tương đối hoàn chỉnh khi bé được khoảng 2 tuổi, bé ăn được nhiều loại thức ăn của người lớn thì hàm răng cần được chăm sóc cẩn thận hơn. Phụ huynh nên chải răng cho bé bằng kem đánh răng có chứa flour để ngừa sâu răng. Với những bé có thói quen ăn vặt, ăn nhiều đồ ngọt, các bậc phụ huynh nên cho con chải răng ngay sau khi ăn để tránh sún răng, sâu răng.
Khi bé được 3 tuổi, bố mẹ nên cho bé tập tự chải răng đúng cách (chải răng dọc từ chân răng xuống, đủ 3 mặt răng ngoài – trên – trong ít nhất 2 lần vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ).
- Cẩn trọng khi sử dụng thuốc từ khi mang thai và thuốc uống cho trẻ
Thuốc kháng sinh là một trong những thủ phạm gây vàng răng, hỏng men răng, đổi màu răng và rất khó để tẩy trắng lại. Vì vậy, để bảo vệ răng của bé, khi chưa có chỉ định của bác sĩ, tốt nhất cha mẹ không nên cho bé uống các loại thuốc kháng sinh một cách tùy tiện.
- Lưu ý về thực đơn phù hợp cho trẻ
Thời gian trẻ đang thay răng sữa, mọc răng vĩnh viễn, bố mẹ nên tăng cường các loại thực phẩm tốt cho răng của bé (giàu canxi và flour) vào chế độ ăn như cá biển, trứng, gan động vật, sữa tươi... Cà rốt cũng là loại thực phẩm giúp răng chắc khỏe, giúp lợi mau liền khi bị tổn thương và làm giảm tình trạng chảy máu chân răng. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần hạn chế cho trẻ sử dụng những thực phẩm không tốt cho sức khỏe răng miệng như đồ uống có ga, nước ngọt, nước lạnh, bánh kẹo...
- Loại bỏ thói quen xấu
Loại bỏ thói quen ngậm ti giả hoặc ngậm bình sữa khi ngủ.
Không nên cho trẻ dùng răng cắn vật cứng, hạn chế cho bé ăn kẹo, uống nước có ga và ăn đêm.
Cho bé súc miệng bằng nước lọc sau khi trẻ uống sữa vào buổi tối.
Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ đều khuyến cáo nên ngừng cho trẻ bú đêm khi bé được 8 – 10 tháng tuổi. Nguyên nhân là vì việc bú về đêm sẽ cho trẻ bị gián đoạn giấc ngủ, kém phát triển chiều cao dễ gây hỏng, sún răng sữa. Với những trẻ có thói quen ngậm cơm, cha mẹ cần kiểm tra miệng bé sau khi ăn để tránh thức ăn thừa bám vào kẽ răng gây sún răng.
- Đưa trẻ thăm khám định kỳ
Thói quen đưa trẻ đi khám răng định kỳ 3 – 6 tháng/lần sẽ giúp hạn chế những vấn đề gây hại cho răng trẻ.
Với những bé đã bị sún răng, răng sữa lung lay sớm thì cha mẹ nên đưa bé đến khám chuyên khoa răng – hàm – mặt uy tín để bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng của bé, đưa ra những biện pháp cần thiết nhằm tránh được hiện tượng răng bé mọc chen chúc hoặc mọc lệch sau này.
Để bảo vệ răng vấn đề sún răng sớm của trẻ hoàn toàn có thể được phòng ngừa kiểm soát nếu phụ huynh chú ý tới việc vệ sinh răng miệng, duy trì thói quen sống khoa học và cho bé khám răng định kỳ.
